Александар ДОНСКИ

Некои пробугарски субјекти упорно тврдат дека некои дела маке­донската историографија наводно биле полни со фалсификати. Но,досега тие немаат понудено конкретни докази за ваквите тврдења. Од друга страна, постојат голем број примери за фалсификување на разни сегменти од македонската етно-културна самобитност од стра­на на бугарските историчари и публицисти, но и од други субјекти. За ова исто така малку е пишувано во нашата јавност. Овие фалси­фи­кати опфаќаат широк дијапазон: од менување на содржината на ори­гиналните документи, па се до криење и уништување на доказите за  македонската национална самобитност низ историјата. Да го илуст­рираме ова со неколку примери.

            Најпрвин да го зе­меме примерот со Ѓорче Петров. Нему де­неш­ните пропагандисти му импутираат дека објавил книга за „бугар­штината во Македонија“, под наслов „Материали по изучванието на Македониа“ (1896),па заклу­чуваат дека тој отсекогаш се декларирал како „Бугарин“.

            Од оваа книга  се користат и цитати, како оној за на­род­носниот карактер на населението во Македонија, каде Ѓорче Пет­ров наводно напишал:

            „Македонското население се состои од:Бугари,Турци,Арна­у­ти, Власи, Евреи и Цигани... Бугарите ја сочинуваат масата на на­се­лението во областа што ја опишувам. И покрај различните по­да­тоци на официјалната статистика, сепак тие фигурираат како по­веќе од половината на целото население...“

           Овој извадок исто така е цитиран од фамозниот „Зборникоддо­кументииматериалиМакедонија“  (БАН, Софија, 1978).

            Меѓутоа, овие пропагандисти не знаат (или не сакаат да знаат) за една работа во врска со оваа книга. Постои све­доштво од Ангел Динев дека Ѓорче Петров во печатницата однел ракопис со сосема пои­наква (македонска) содржина и наслов. Меѓу­тоа, овој ракопис  ис­чезнал, а наместо него од печат излегла книгата за „бугаршти­натавоМакедонија“ (!?). Исто така пропагандистите не сакаат да знаат дека овој истакнат македонски револуционер бил близок сомисленик на скоп­скиот митрополит Теодосија, кој не само што се залагал за отце­пување на македонските епархии од Бугар­ската егзархија, туку дури самоволно ги избришал бугарските детер­ми­нирања на својот офи­цијален црковен печат и како таков го користел извесно време.

           По предлог на митрополитот Теодосија, Ѓорче Петров почнал   да собира материјали за географската и етнографска македонска на­ционална историја. Резултат на оваа работа бил големиот ракопис што Ѓорче, како што се вели, го напишал на македонски јазик, во кој имало и бројни македонски народни умотворби. Но кога ракописот требало да влезе в печат ракописот бил откупен за 30.000 лева, по што ис­тиот исчезнал, а наместо него, подоцна од печат излегла вештачки бугаризираната варијанта на овој текст.

           Вакви работи бугарските пропагандисти правеле и многу по­доцна, па дури ги правеа и до скоро. Во еден разговор со писателот (инаку деклариран етнички Македонец) Славе Македонски од Буга­рија, тој ми потврди дека бугарските шовинисти и со неговите романи го пра­веле истото (барем во периодот на тодорживко­вис­тичкото едно­умие). Така, на пример, за да го избегне бугарското име, во рако­писите на неколку свои романи, не смеејќи да ги користи термините поврзани со Македонија, овој писателсекаде ги употребувал компро­мисните и маскирни термини: христијани, христијански и други.

          Меѓутоа, по излегувањето на книгите од печат, термините хрис­тијани, хри­стијански и сличните на нив - на волшебенначин - секаде биле заменети со термините: Бугари, бугарски и сл.

           Се разбира дека за некакви протести не можело да стане ни збор, а и ако ги имало - останувале без резултат.

           И што ќе се случи во иднина? Големобугарските пропагандисти ќе се скинат докажувајќидека Славе Македонски бил Бугарин, штом, нели, во своите книги самиотпишувал заБугарите и штом самиотко­рис­телбугарски детерминирања. Писателот Македон­ски ова го про­­­ко­ментира на еден трагикомичен начин, изјавувајќи: Јас сум жив Ма­ке­донец и секаде така се декларирам, а тие, пред мои очи, ме прават Бугарин. Што ли ќе се случи кога ќе умрам - можам са­мо да си претпостав­увам.

          За сличен настан своевремено сведочел и познатиот македонски лингвист Ѓорѓи Киселинов. Имено, за време на српската окупација тој објавувал статии со македонска национална содржина во познатото списание Луч. Но, за време на бугарската окупација тој наеднаш поч­нал во своите статии да го велича бугаризмот. Сепак, по ослобо­ду­ва­њето, Киселинов (иако бил во немилост на новата македонска власт), јавно се декларирал како Македонец и целосно се ставил на ус­луга на прогресот на македонската нација. За своите пробугарски статии Ки­селинов признал дека од бугарските окупатори му биле порачувани да ги напише, а честопати се случувало и неговите тексто­ви отпосле да бидат фалсификувани од редакциите кадешто објавувал, т.е. во нив до­пол­нително биле уфрлувани бугарските детермини­рања за нашиот на­род (д-р Стојан Ристески: Табу-темата: Киселинов-Конески, Охрид, 1994, стр. 16).

          Дали и другите македонски творци што судбината ги ос­тави да живеат во Бугарија биле  принудувани да пишуват за бугар­ш­ти­­­на­та? Да се надеваме дека иднината ќе даде одговор на овие пра­шања.

          За жал, резултат на ваквите децениски фалсификати се и на­ши­те одродени Македонци, кои лесноумно ги прифатија ваквите дела ка­ко доказ дека и навистина повеќето наши предци пишувале за бу­гарскиот карактер на Македонците. Но кога вистината барем делум­но ќе излезе на виделина (што веќе почнува да се случува), по­разот на големобугарската пропаганда ќе биде уште поубедлив.

          Уште подрзок  фалсификат е направен врз една песна од голе­миот поет и револуционер Никола Јонков Вапцаров. Се работи за пес­­ната Доклад. Поетот во оваа песна, пеејќи за Македонија, ги на­пишал зборовите: “за Неа”! Меѓутоа, во рускиот превод на оваа пес­на (цитирана во едно универзитетско московско издание, како што пи­шу­ва д-р Б. Ристовски, со знаење и согласност на редакторот  Буга­ринот Д. Ф Марков), наместо “за Неа” биле подметнати збо­ро­вите: “за Бугарија наша” (!?).

         Ваквиот бесрамен фалсификат уште долго време на руските читатели ќе им зборува за “бугарската национална свест” на Вап­царов. Врз основа на ваквиот бугарски фалсификат можно е некои руски аналити­чари, исто­ричари или есеисти подоцна да напишат статии за “бугар­ското нацио­нално чувст­во” на Вапцаров. И не само тоа. По­доцна нашите бугаро­мани би можеле да ги земат токму таквите руски трудови како доказ дека и во други земји се тврди оти Маке­донците се (или порано биле) Бугари.

         Дрзок фалсификат е направен и во бугарскиот превод на Спо­мените на францус­киот барон Франсоа де Тот. Овој автор сосема јасно на­шиот народ го именува како Македонци. Во дел од своите Спомени Франсоа де Тот пишува:

          Дваесет и двајца Македонци, секој со пушка на рамо... во една кафеана пееја песни за победите на Александар. (Мемориес ду барон де Тотт сур лесТурцс ет лес Тартарес, Амстердам, 1784, цит. според Ѓорѓи Радуле,).

            Меѓутоа, бугарскиот историчар Арнаудов, во својата книга: Вер­ковиќ и Веда Словена (БАН, Софи­ја, 1968 г., стр. 12), коменти­рај­ќи го овој опис на баронот Франсоа де Тот, пишува:

          Барон де Тот многу правилно бележи дека бугарските ра­бот­­ници за време на одмор ги воспејувале победите на Алекса­ндар Велики. (Подвлекувањето е мое, з.м.).

             Значи, терминот Македонци овде дрско е заменет со бугарски работ­ници. Навистина пример за бесрамен фалсификат! Но, трагич­­но­то е во тоа што македонските бугаромни, кои ја учат нашата ис­то­рија токму од вакви книги, подоцна тврдат дека наводно никаде во историјата не се спомнувале Македонците како засебен народ.

          Следи еден смешен пример за бугарските фалсификати повр­зани со македонската историја. Бугарскиот историчар Иван Коларов, во предговорот на својата книга “Македонијаибугарскотоплеме” (Софија, 1932),запишал дека Александар Македонски бил - Бугарин!? Овде тој запишал дека ги  проучува (цитат)...”борбите, големината, падотиподемотнабугарскотоплемеодАлександарВеликидоде­нес”. (цит. според Ѓорѓи Поп-Атанасов).

             Да го спомнеме и свети Климент Охридски. Познато е дека во  самите автентични извори овој светец, самиот себе се определил како епископсловенски. Но, во кни­гата: Свети Константин-Кирил Фи­лософ (Софија, 1969, стр. 141) пи­шува: “Климент Охридски - прв епис­коп на бугарски јазик.” Секако дека ова не е единствен пример во кој се фалсификува потеклото на свети Климент Охридски.

          Да посочиме и еден понов пример. Во своето интервју за свет­скиот македонски недел­ник Македон­ско сонце (08.05.1998), познатиот борец за човекови права на Маке­донците од егејскиот дел на Маке­донија, архиманд­ритот Никодимос Царкњас, реагирајќи на една анти-македонска изјава на грчкиот политичар Пангалос,  помеѓу другото  вели дека по улиците на Солун: ...Господинот Пангалос ќе се увери дека таму луѓе­­то не зборуваат грчки, туку македонски. Дел од интервјуто на Царкњас е прене­сено во бугарскиот весник БНС Маке­донија (03.06.1998), но таму зборот македонски безобѕирно е заменет со зборот славјански(!?). Значи, на бугарските читатели дрско им е под­мет­ната фалсифи­ку­вана изјава од архимандритот Царкњас со цел тие и натаму да бидат држани во заблуда во однос на македонската историја и реалност.

           Дрски фалсификати се прават и со македонскиот фолклор, дури  и во најново време. Во текстовите на македонските песни намерно се уфрлуваат бугарски зборови или бугарски детерминирања, а интер­венции се прават и во мелодиите. Така, на пример, на фолклор­ниот собор, под наслов Пирин пее, одржан во 1997 година, стихот од една народна песна посветена за Крали Марко, наместо да биде испеан во оригинал: ...Крали Марко од Прилепа града, е испеан како: ...Крали Марко од Б’лгарија (!?). Измена е направена и во познатите стихови од македонската песна Каљо, Калино девојче, која не така одамна во Бугарија била интерпретирана со изменет текст. Така, сега наместо стиховите: ...Арнаути баш ракија, а ергени рујно вино, сега се пеело: ...Арнаути баш ракија, а Б’лгари рујно вино...

          Дрзок фалсификат врз содржината на македонските народни песни е направен и во книгата “Песни от Македониа”(објавена во Бу­гарија, 1998 година). Македонскиот публицист од Бугарија С. Ра­тев­ски, во македонскиот весник  “Народна волја” (јануари, 1999), ги де­мас­кира фалсификатите направени во оваа книга. Така, на пример, стиховите од текстот на убавата македонска народна песна “Марије млада невес­то” овде биле заменети со: “Марије бела Бугарко...”. На кра­јот од иста­та песна, зборовите “...нашата вера рисјанска”, биле за­ме­нети со збо­ровите: “нашата вера б'лгарска”. Ратевски конс­татира дека бесрам­ните фалсификатори направиле еден крупен пре­вид. Пр­во го напишале терминот Бугарко (напишан со “у”), а на крајот го напи­шале терминот блгарска (напишан сотемниот вокал). Ратевски ги прашува фалсификаторите:каква е таа вера “б'л­гарска? Да не е тоа некоја нова секта?

Да го спомнеме и траги-комичниот пример со фалсификатот на македонската патриотска песна “Една мисла имаме” што ја испол­нува познатиот пеач на народни песни Војо Стојановски. Овој фалси­фикат е направен во 1999 година, при што сите македонски детер­ми­нирања во стиховите на песната биле заменети со бугарски. Така, на пример, стиховите од песната, кои гласат: “Каде и да одиш/ Каде и да шеташ/Не се срами, не се плаши/ Македонец да си...”,сега биле пе­­ени: “Каде и да одиш/ Каде и да шеташ/Не се срами, не се плаши/ Б'лгарин да си...” И понатаму, наместо: “Една мисла имаме/ Еден жи­вот живееме/ Македонија цела да е/ Секој да ја знае...”, сега било пе­е­но:”...Б'лгарија цела да е/ Секој да ја знае”.Наместо оригинал­ни­те сти­­хови: “Ние не сме Грци, Бугари ни Срби/ Чеда сме на Алексан­дар, гордост македонска...”,сега било пеено: “Ние не сме Грци, Ви­зан­тиј­ци, Срби/ Чеда сме на Аспаруха, гордост најб'лгарска...”(Зна­чи ние сме чеда на човек кој припаѓал на жолтата раса, каков што бил хан Аспарух). На крајот на песната зборот  Македонија бил заменет со Б'лгарија. Така, овие стихови биле пеени:”Аконекојрече/ Б'лга­ри­јаемала/ Имауштедва-тридела/ задабидецела...” (Поде­тал­но кај Илија Миланов, в.Народнаволја, Благоевград, февруари, 2000, стр. 4)

          На голем број меѓународни фолклорни фестивали или други слич­ни манифестации бугарските фолклорни ансамбли честопати ис­полнуваат македонски народни песни и ора, кои ги прикажуваат како бугарски. Со ова се сака да се докаже дека македонските и бугарските песни се едноиисто или дека се многу слични. Тоа значи дека ние и Бу­­гарите имаме истакултура, т.е. претставуваме истнарод.Овдеш­ни­те малубројни големо­бугар­ски пропагатори кога и да слушнат бу­гарски песни, се обидуваат да покажат дека помеѓу тие песни и на­ши­те нема никаква разлика, па, според тоа, ние сме еденнарод со Бу­га­рите.Но сите наводно бугарски песни што личат на македон­ски­те всуш­­ност и не се бугарски, туку македонски песни.Оттаму е слич­нос­та.

         Ист е случајот и со други македонски културни сегменти, кои во Бу­гарија се прикажуваат како бугарски (народни умотворби, носии, архитектура и сл.).

           Колку ли вакви интервенции има досега направено бугарската пропагандна машинерија и во објавувањето на мемоарите на илин­денските револуционери и на други Македон­ци, во кои секаде се збо­рува само за Бугари во Македонија?И колку ли фалсификувани до­­­к­ументи, кои наводно се старииавтентични имаат произлезено од неодамна од бугарските пропагандни лаборатории? Полека, но си­гурно, сето ова излегува на виделина.