|
|
Јазикот наш насушен |
Александар Ристевски
Веќе подолго време добар дел од политичарите системски си ја разнебитуваат државата, и се она што е македонско. Македонскиот јазик е еден од основните столбови и на македонскиот народ, но и државата Македонија како таква.
Не ми е јасно како тоа одредени ликови сметаат дека било кој ќе не цени, ако не се цениме самите. Очигледно инаетот е основата на оваа самоуништувачка тенденција. Секоја пат кога се зборува за етнички права, права на користење на албанскиот јазик, или некој друг јазик од заедниците, се реагира жолчно, емотивно, и се крева севкупна тензија и нарушуваат односите на меѓуетнички, политички, меѓучовечки и секој друг план. Според мене, сето она што го направи актуелната власт докажува дека немаат никаков „сенс“, родољубие, чувство за државност, национално чувство, туку само гола борба за власт. Дека сево ова се прави поради некакви европски аспирации, и НАТО, е повеќе од смешно, и не проаѓа. Македонија треба и мора да се стреми кон подобрување на квалитетот на живот, правната држава и нејзиното унитарно уредување. Законот над се, права за сите. Нема да дискутирам и дебатирам за она што се изгласа, наметна и сега се спроведува во врска Законот со употребата на јазиците. Еве зошто! Затоа што доколку има целосна, правилна и конкретна примена на македонскиот јазик, секогаш, секаде и во секоја форма за комуникација ЗАДОЛЖИТЕЛНО, тогаш употребата на останатите јазици во дополнителната комуникација, ќе станеше небитно, немаше да се креира незадоволство и се ќе пројдеше по глатко. Проблемот настанува со злоупотребата на она што претставува користење на албанскиот и некој од другите јазици, па доаѓаме до ситуација каде одредени функционери од позиција на власт или мајоризирање во некоја општина, се обраќаат монојазично, свесно и тенденциозно, а со самото тоа кршејќи ги и тие лошо закони кои се донесени. На дневна основа и со луѓе од власта и опозицијата, и етнички македонци, и албанци, и турци и срби, и роми, и што да е се објаснувам, дека државен и службен јазик, во целост, на цела, територија, и секогаш и во секаква употреба е македонскиот јазик и неговото кирилско писмо, а таму каде законот дозволува може да се користат и другите јазици, а со одредена поголема мерка на употреба албанскиот. Проблем очигледно веќе постои на терен. Гледам одредени табли и патокази напишани само на албански, во општини како Чаир гледам натписи напишани прво на албански, па дури потоа на македонски, натписи на фирми, превод на имиња и топоними кои никаде не се стандардизирани, превод на имиња на институции ( пример: Браќа Миладиновци се преведува Vlazerimit Miladinovci, но на пример школото Kongresi i Manastirit на македонски е Конгреси и Манастирит, а не Битолски конгрес). Од друга страна, не ми е јасно, како тоа сите институциите треба да се двојазични, но одредени општини и национални установи, универзитети воопшто не го користат македонскиот јазик. Чекајте, така нема да може. Закон пред се, нели?! Готово е со времето на двојните аршини. Двојните стандарди ќе мора да се решат и надминат, а македонскиот јазик треба и мора да си го добие своето општествено значење, сепак тој е симболот на оваа држава, без оглед што некои соседи сакаат да го сведат на ниво на дијалект, а структури од внатре сакаат да го релативизираат. Предлагам да се формира институција за примена и користење на македонскиот јазик, прво телевизиите, радијата и весниците, а во следна фаза и сајтовите задолжително да вработат лектор, а македонскиот јазик да задолжително се користи уште во градинките и секако од прво одделение на целата територија на Македонија. Не можете да ме убедите дека за некое мало албанче, турче, ромче, србинче, дека е побитно прво да учат англиски, па дури после државниот јазик?! Фарса невидена. За топонимите, таблите и сличните натписи, прво и секаде мора да се користи македонскиот јазик и неговото кирилско писмо, па латинична верзија на истото (Скопје Skopje, Охрид Ohrid, Битола Bitola) па дури потоа албански, англиски или било кој друг јазик, според позитивните законски одредби кои постојат. Следен чекор се лекторатите и катедрите по македонски јазик во странство. И тука не смее да се импровизира повеќе. Промовирање и животот на македонскиот јазик е од пресудно значење за зачувување и заштита на идентитетот на Македонецот. Се друго се празни приказни. Да престанеме со конфронтации, да се занимаваме со другите или да оспоруваме некого друг за се што ни се случува. Само ред и почитување на законот, без отстапки. Друго чаре немаме. |