МИРОСЛАВ ХУБМАЕР: ВО МАКЕДОНИЈА ЛУЃЕТО НЕМААТ ДОВЕРБА ВО ТУЃИТЕ ОСЛОБОДИТЕЛИ. ТАМУ СЕКОЈ МАКЕДОНЕЦ ВО СЕБЕСИ ЈА НОСИ  МИСЛАТА ЗА СЛОБОДНА, НЕЗАВИСНА И САМОСТОЈНА МАКЕДОНИЈА.

Мирослав Хубмаер, еден од раководителите на Македонското (Кресненско) востание  пишува:„Во Македонија луѓето немаат доверба во туѓите ослободители… Таму секој Македонец во себе си ја носи мислата за слободна, независна и самостојна Македонија…Самите Македонци изјавуваат: „Ние со ентузијазам би се бореле за нашето ослободување за да бидеме слободни во нашата земја, но за да ги промениме само господарите, та наместо од турски заптии, да бидеме тепани од бугарски или српски жандарми, за ништо слично нема ни со прст да мрднеме…”

ПИСМО

ДЕСПОТ КУЗМАН БАЏОВИЌ ДО ВЛАДИКАТА НАТАНАИЛ ОХРИДСКИ:

МАКЕДОНЦИТЕ ВКУСИЈА ОД ДУХОТ НА СЛОБОДАТА И ЗАТОА СЕКОЈ Е РЕШЕН  ДА УМРЕ ЗА ЧЕСТ И ЗЛАТНА СЛОБОДА

(Врање, 26 ноември 1978 година)

'Како чух да сте приели Богом благословено и народно избавително дело; и ја у тој мах оставих службата ми и пријах народното свето претпријатие. На брзо распратих посланија по све ослободена краеви српских и внезапно добих с брзојавом известија “ у ком варушу да се скупљамо и новац приложимо”.

Али и какво чух втори горкоотровни гласови у пола мртвих се. Ја па и цело мое друштво и тогава кроз слзи рекох: О судбино Божјо зар оште не се раскидају ланци петстогодишни који тишти нашег народа! Зар оште клетва Адамова на македонском народу. Едино ме теши, Богом духовнени Отче, што е Бог е умолјаеми и милостив па затова може да се смилуе и на нас.

А Македонци окусише дух слободе зато е сваки решен умрети за част златну слободу него  живети у ропство и азијатско тиранство.

Нам е, Св. Отац, задатак и от Бога и от људие 1. љубов, 2. слога и 3. единство. Само е прва прилика, јавете ми све подробно, па ќе бидите син славеномакедонског. Јас ово пишем не само од мене, но - и више мене. Пишеме ми ако е могуке и волја Ваша гди се наоди - Негово Високо Превосходитељство Г-на Конзула бив. Битолски.

Следователно, ако иде у интерес Вами и народу известите ме што пре и покажете ми правец по коме ке се управљам.

У осталом примете ме за ваш слуга остаем љубеки Ваша Св. десница.

...Покорни подписани Козман  Боцовиќ, учител”

Б’лгарски патриарх Кирил, С’противата срешту Берлинскија договор, Софија 1955, стр. 124 (док. Но 7); докумети, т.И, 1док.185., стр.262-263;

И. Катарџиев, Кресненското востание..., стр. 98;

ДЕСПОТ БАЏОВИЌ :

АКО ОДИТЕ ВО МАКЕДОНИЈА, ЈАС КАКО МАКЕДОНЕЦ МОЖАМ ДА ДОЈДАМ, ИНАКУ НИКАКО НЕ ДОАЃАМ

(1879 година)

Деспот Баџовиќ, македонски емигрант во Србија изразил подготвеност со доброволци да крене востание во областа на Пчиња и Кумановско: „Кажете искрено, мислите да одите во Македонија или во Тракија, зашто ако одите во Македонија, јас како Македонец можам да дојдам, инаку никако не доаѓам”.