|
||||
Матеја Булев |
Матеја Булев (Мати) (1904 - с. Зеленич, Леринско, 19. IV 1949) е македонски национален деец, мајор на ДАГ. Како член на КПГ (1932) и на ВМРО (Обединета), бил познат револуционер во Соровичката околија. Во времето на диктатурата на Метаксас бил интерниран на островот Хиос. Во времето на Втората светска војна бил борец на ЕЛАС. Во Граѓанската војна во Грција бил командант на одред и дејствувал на планината Радуш. Загинал по успешно завршената шестчасовна борба со владините сили. Мати Булев е роден во 1904 година во селото Горно Врбени (Екши-Су), Леринско. Од рана возраст тој бил познат во Суровичко по неговата револуционерна активност. Во 1932 година влегува во Грчката комунистичка партија (КПГ), а потоа и во ВМРО(Обединета), Како член на КПГ и ВМРО Об. бил познат револуционер во Соровичката околија. Во неговата куќа се одржуваа конференции на селската партиска организација на КПГ и ВМРО (Об.), како и брифинзи за партиската организација на регионот Суровичко. Активистите на КПГ најдоа скривашиште во неговиот дом заедно со членови на други организации. За време на парламентарните избори во јануари 1936 година, Мати заедно со група од околу 30 партиски и непартиски жители, приклучувајќи се на кандидатите на Народниот фронт, посетиле многу села во Суровичката околија и помогнаа да се дистрибуира програмата на КПГ, односно на Народната фронт. Благодарение на одлучната и упорната операција на комунистите од Екши Су, во времето на изборите во селото беше формирана изборна канцеларија, а Народниот фронт имаше значителна победа - освои 188 гласови и беше прв меѓу големиот број партии во селото. Високите изборни резултати на КПГ уште повеќе ја зголемуваат тензијата во Грција. Стравувајќи од комунистите грчкиот крал Георгиос II го именува Метаксас, тогаш министер на војната, за привремен премиер на 13 април 1936. Набргу по мајските немири, Метаксас прогласил вонредна состојба и го распиштил парламентот, а во август 1936 година воведува диктатура по што започнал еден од најтешките историски периоди за македонскиот народ од Егејска Македонија. Генералот Метаксас строго ја забранил употребата на македонскиот јазик не само во секојдневниот живот, туку и во рамките на семејството. За секој македонски збор искажан јавно, надвор или во кругот на семејството, следувале тешки казни. Мати Булев, како и многумина Македонци, во времето на диктатурата на Метаксас бил интерниран на островот Хиос, каде останал до 1941 година. За време на Втората светска војна, по окупацијата на Грција, меѓу првите се вклучил во редовите на ЕЛАС како диверзант. Учествувал во бројни акции за минирање на железнички пруги, патишта и мостови. Бил член на НОФ од 1945 година. За време на Граѓанската војна Мати Булев командувал со одред диверзанти што дејствувал во Соровичката околија и пошироко. Бил член на Окружниот одбор на НОФ за Леринско и имал чин мајор на Демократска армија на Грција (ДАГ). Како командант на одред дејствувал на планината Радуш, која ја познавал многу добро - патишта, пештери, ридови; секоја грмушка. Кога бил многу млад, честопати бил таму, ги пасел говедата и сечел дрва. Со првите напади Мати добро ја вооружувал својата група со „Брен“, „Томпсон“, пиштоли, рачни бомби што ги зел од американските платеници. Саботажа, заседа, изненадни напади на нивните ровови беа дел од акциите Мати. Со својата сила, лукавство, мудрост, брза реализација на одлуките, ги импресионираше своите другари. Ударите што тој ги правеше врз фашистите предизвикаа огромен страв. Тој имал мрежа на помагачи, бидејќи луѓето имале длабока љубов кон него. Се појавувал таму каде што никој не го очекувал. Во Суровската низина, селото Елевиш беше исплашено. Голем број вооружени фашистички платеници го тероризираа целиот регион. Мати многупати им ги уништил нивните планови, но немал доволно сили за да ги направи безопасни. На крајот размислуваше за план за казнување на терористите. Тој знаеше дека во текот на ноќта сите фашисти чувале стража за да осигураат дека партизаните нема да влезат во селото. Мати зеде магаре и го натовари со торби во кои смести Телерман мини, го запали фитилот и го сврте магарето кон рововите. Американските "тешки момци" отвориле оган веднаш штом слушнале звук. Еден од многуте куршуми го погоди магарето и тоа падна мртво, во нивните ровови. Воодушевени, трчаа да ја видат жртвата на нивното пукање. Меѓутоа, експлозиите уништија широк простор. "Шест храбри борци" беа убиени, а другите кои беа повредени плачеа за судбината што ги чека. Од тој момент, останатите сили не можеа да ги напуштат границите на селото. Мати загинал со својата шеснаесет члена диверзантска група по шестчасовна борба со владините сили на 19 април 1949 година над селото Зелениче. |