|
||||
Препевот на „Илијада“ од Григор Прличев |
На повик на цариградското бугарското спиание Читалиште Прличев се нафатил со препејување на Хомеровата „Илијада“. До списанието испратил дел од препевот и истакнал: ДасепреведеХомерееднооднајзнаменититеделаштобидокажалодеканашиотнароднапредува... НознаетедекаХомередолгословецимногупатидреме. Ќесепотрудам, повозмножност, дагиодбегнувамнеговитенедостатоци. Ќебидамстрогконсе`штоеизлишно... Неќенапишамниеденстихизлишенилистуден, такаштодејствотодаврвисоиспослинскичекори... Бибилобезумнодапреведувамточно, буквално. Тогашмојатацелникаконеепостигната. Итака, преводотќебидеслободен.
Списанието, уште во почетокот, препевот на Прличев го поздравило како книжевно дело што ќе направи епоха во нашата народна книжнина. Меѓутоа Нешо Бончев кој бил прв литертурен критичар кај Бугарите во Периодичносписание го критикува и иронизира препевот на Прличев. И според него Прличев: негопреведувалОмира, тукуостриженимгопредложилнаБугаритеигодополнилиукрасилпосвојвкус. Бончев во својата критика особено го нападнал јазикот на Прличев, начинот на препевање и произволните скратувања на Илијадата. Оваа критика силно го погодила Прличев и за тоа случување самиот тој во својата автобиографија пишува: Критикотпишувашедолгопротивмене. Нетребашетолку. Бидејќискашедамепоразиидапрепорачасвојпревод, можешедагокажесамооваПрличевнезнаебугарски, итогашјаснавистинабибилпоразен. Ваквото случување ќе го натера да се откаже од печатење на препевот, а самото дело го фрлил во оган.
Прличев бил длабоко разочаран и од приемот на бугарскиот литературен круг во кој меѓу другите влегувале Христо Ботев и Љубен Каравелов. Тие двајца во еден фељтон го исмевале и истакнувајќи дека е неспособен писател, а самиот Прличев ќе создаде една творба под наслов „Гр. С. Прличев, убитијб’лгарами“. Сето тоа допринело да се повлече во себе и опкружен со книги ќе се нафати на препевање на своите поеми „Сердарот“ и „Скендербег“. Првата поема ја препевал неколкупати и во овие препеви ќе се чувствува родниот јазик на Прличев, но постепено ќе еволуира во општословенскиот есперанто кој сакал да го создаде. Во 1886/87 година Прличев се нашол повторно во Бугарија со цел да го објави својот препев на Илијадата и со написот „Критик и преведувач“, во кој биле изложени погледите на Прличев за неговиот јазик, концепцијата за општословенски јазик и одговор кон критиката на Бончев и др. Но бидејќи писмениот јазик на Прличев немал ништо општо со тогашниот бугарски литературен и книжевен јазик не можел да најде издавач и овој обид останал неуспешен. |