Во текот на Втората светска војна, од почетокот на формирањето на македонските комитско-партизанските одреди во 1941/42 година, кои ги носат имињата на прославените илинденци, па се до формирањето на дивизии и корпуси во 1944 година, македонската војска станала армија, респективна сила која во октомври – ноември 1944 година имала над 64.000 борци. Главниот штаб на Народноослободителната војска и партизанските одреди на Македонија (Главен штаб на НОВ и ПОМ) нил главното командно тело на македонскиот народ во Вардарскиот дел на Македонија во текот на народно-ослободителната борба на Македонија.

Мицко Крстиќ (1855 - 26. X 1909) е поречки војвода. По судирот со качачкиот водач Џемо на сопствената свадба, првин работел како самарџија во Скопје, а потоа во Турну Северин (Романија, април 1876). Таму стапил во малата чета на Стеван Петрески-Угриноски и по враќањето го ликвидирале зулумџијата Џемо (летото на 1878). Подоцна оформил своја чета, но во една борба бил заробен (1882) и осуден на 20 години робија. По излегувањето од затвор (1902) пак оформил чета, но по Илинденското востание Мицко војвода се приклонил кон српската оружена пропаганда. По Младотурската револуција се обидел да се легализира за мудур во Самоков, но бил убиен од заседа по наредба на кичевскиот кајмакам.

Роден во Науплион во 1832 година, како син на Спиридон Трикоупис - кој беше Премиер на Грција во 1833 година, и Екатерини Маврокордатос - сестра на Александрос Маврокордатос кој исто така беше Премиер на Грција наследувајќи го претходниов во 1833.

На 28 октомври 1902 година во Санкт Петрбург, Крсте Петков Мисирков, Димитрија Чуповски, Дијамандија Трпков Мишајков, Стефан Јакимов Дедов, д-р Гаврил Константинович, Милан Стоилов и други, вкупно 19 потписници, го основаат Македонското научно-литературно другарство (МНЛД). При основањето фруштвото го носи патронатот на свети Климент Охридски, а со „Уставот” од 1903 година на Кирил и Методиј. Веќе во април 1903 година членството достигнало 25 души и со прекини суштествува од 1902 до 1917 година.

Членската карта е на име на Георги Москов од Горна Џумаја (Благоевград), Пиринска Македонија.

„Поморскиот сообраќај е сконцентриран во Солун. Од Белата Кула, на солунското пристаниште, се протега према северозапад кеј долг над 1 км. На наго се усидрени до стотина едрилици. Помалите носат по триесет, а поголемите кои имаат по три едра, носат до сто седумдесет тони. Овие едрилици одржуваат врска меѓу Македонија и Грција. Од Солун најмногу носат жито. Од грчкото копно и од островите, од Патрас, од Евбеја и т.н. во есен носат вино во буриња, јаболка, дуњи и т.н., а во зима портокали. Траењето на нивниот пат зависи од ветерот. При поволен ветер тие доаѓаат од Патрас до Солун за два и пол дена, но некогаш на овој пат поминуваат и петнаесет дена, останувајќи и чекајќи поволен ветер.“ – пишува во својот труд  српскиот географ Б. Ж. Милојевиќ 

Името Македонија носи со себе голема историска гордост и вековна традиција, па така секој оној којшто сакал да ги асимилира Македонците прво нешто кон постигање на таа негова цел било оспорувањето на тоа величествено име.

Миливое Трбиќ – Војче бил син на четничкиот војвода Василие Трбиќ. Роден е во Прилеп и во текот на Втората светска војна бил испратен од Равногорското движење на Дража Михајловиќ во Вардарска Македонија за да формира чети. И покрај тоа што ова движење било формирано во Македонија, сепак, тоа не претставувало значаен воено-политички фактор и не можело да му се спротивстави на народноослободителното движење на Македонија.

Во своите истражувања за време на Првата светска војна, српскиот географ Б. Ж. Милојевиќ меѓудругото ги разгледува и промените кои настанале во населбите на територијата на Егејска Македонија, предизвикани од Балканските војни во 1912 и 1913 година.

Солунската егзархиска машка гимназија „Св. Кирил и Методиј”, или Солунската бугарска машка гимназија „Св. Кирил и Методиј” била еден од најголемите и највлијателните образовни центри отворени од Бугарската егзархиска пропаганда во Македонија, но сепак се почитува во Македонија како место каде се создава јадрото на македонското револуционерно движење.